Wiesław Urbański opowiada dziennikarzom o przebiegu strajków studenckich w Łodzi podczas uroczystości zorganizowanej w styczniu 2021 r., w 40. rocznicę protestów.
Jeden z najodważniejszych działaczy antykomunistycznej opozycji
Wiesław Urbański urodził się w 1957 r. w Pajęcznie. W latach 1979–1985 studiował prawo i historię na Uniwersytecie Łódzkim. Od 1979 roku był współpracownikiem i członkiem antykomunistycznych organizacji opozycyjnych – Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela oraz Ruchu Młodej Polski, współzałożycielem Niezależnego Zrzeszenia Studentów Uniwersytetu Łódzkiego, a następnie wiceprzewodniczącym i przewodniczącym Komisji Uczelnianej NZS UŁ.
Był współautorem wielu postulatów politycznych, negocjował ze stroną rządową. Współorganizator demonstracji w obronie więźniów politycznych w maju 1981 roku. Organizator kolportażu pism: „Bratniak”, „Veto”, „Opinia”. Współorganizator manifestacji patriotycznych z okazji 3 Maja i 17 września. 2 maja 1981 roku pobity przez tzw. „nieznanych sprawców”.
W stanie wojennym internowany od 13 grudnia 1981 roku do 23 lipca 1982 roku w Łęczycy i Łowiczu. Uczestnik głodówki protestacyjnej w Zakładzie Karnym w Łęczycy w grudniu 1981 roku. Po wyjściu z internowania działał w strukturach podziemnych Solidarności. Uznawany był za jednego z najodważniejszych działaczy opozycji antykomunistycznej w PRL.
Informacja PAP o śmierci Wiesława Urbańskiego
Strajki studenckie '81 - najpierw UŁ, potem inne uczelnie w Polsce
Akcje protestacyjne na polskich uczelniach w styczniu 1981 roku rozpoczęły się po tym jak 13 listopada 1980 r. sąd odrzucił wniosek o rejestrację Niezależnego Zrzeszenia Studentów. W Łodzi 6 stycznia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego rozpoczęła się akcja „Solidarne czekanie” - okupacja budynku wydziału po zakończeniu zajęć, 8 stycznia do akcji przyłączył się Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny UŁ, a 11 stycznia rozpoczął się strajk okupacyjny na Wydziale Matematyczno-Fizyczno-Chemicznym UŁ. 21 stycznia na Wydziale Filologicznym odbyły się rozmowy studentów z delegacją Ministerstwa Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki. Tego samego dnia wieczorem, po zerwaniu rozmów, Wojciech Walczak i Wiesław Urbański ogłosili strajk okupacyjny na Uniwersytecie Łódzkim. Główną siedziba strajkujących był budynek Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Łódzkiego.
Strajkowało łącznie ok. 10 tysięcy studentów łódzkich uczelni. Wysuwano postulaty rejestracji NZS-u, zniesienia przymusu nauczania języka rosyjskiego i przedmiotów indoktrynacyjnych, zniesienia cenzury w wydawnictwach, prawa do swobodnego wyjazdu za granicę, skrócenia służby wojskowej dla studentów, wprowadzenia niezależności uczelni w sprawach naukowych i dydaktycznych, wydłużenia czasu studiów do 5 lat, poszanowania autonomii uczelni przez MO i SB, poprawy sytuacji bytowej studiujących i absolwentów, a ze spraw pozastudenckich - uwolnienia więźniów politycznych oraz ukarania winnych stłumienia protestów robotniczych w grudniu 1970 i 1976 roku.
Ze strony rządu PRL negocjacje prowadziła Komisja Międzyresortowa, której przewodniczył minister nauki, szkolnictwa wyższego i techniki, prof. Janusz Górski (rektor Uniwersytetu Łódzkiego w latach 1972–1975), a w składzie byli także przedstawiciele Ministerstw: Kultury i Sztuki, Zdrowia i Opieki Społecznej, Sprawiedliwości oraz Sztabu Generalnego WP. Ze strony NZS udział w rozmowach brali członkowie Międzyuczelnianej Komisji Porozumiewawczej.
15 lutego negocjacje zerwano, gdyż władze nie zgadzały się na rejestrację NZS bez dokonania zmian w statucie (żądano m.in. uznania przewodniej roli PZPR i ograniczenia prawa do strajku). W następnych dwóch dniach wybuchły strajki solidarnościowe na innych uczelniach: m.in. Akademii Medycznej w Poznaniu, Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, Uniwersytecie Warszawskim.
21 stycznia 2021 roku w dawnym gmachu Wydziału Filologicznego UŁ przy al. Kościuszki w Łodzi odbyły się obchody 40. rocznicy łódzkiego strajku studentów - galeria zdjęć z uroczystości
Redakcja: Centrum Komunikacji i PR UŁ
Zdjęcia: Maciej Andrzejewski, Centrum Komunikacji i PR UŁ
.