Mówiąc o inflacji, myślimy najczęściej o jej najpopularniejszym mierniku, tj. o wskaźniku cen towarów i usług konsumpcyjnych. Za jego pomocą możemy ocenić, w jakim tempie zmieniają się ceny dóbr kupowanych przez gospodarstwa domowe. Ta miara inflacji najlepiej ilustruje zmianę kosztów utrzymania przeciętnego gospodarstwa domowego. Jednak w koszyku inflacji znajdują się produkty różniące się pod wieloma względami. Porównajmy na przykład paliwa z usługami fryzjerskimi. Pierwszy z tych produktów ma cenę, która jest ściśle powiązana z cenami ropy naftowej, które z kolei są ustalane na rynku światowym. Cena, którą widzimy na stacjach benzynowych, jest często pochodną wydarzeń politycznych i finansowych, wykraczających daleko poza perspektywę naszej gospodarki. Co istotne, cena ta może ulegać częstym zmianom – korekty cenników paliw są na porządku dziennym. Z drugiej strony, ceny usług są silniej związane z wydarzeniami gospodarczymi mającymi swoje źródło w kraju, na przykład z wysokością wynagrodzeń. Ceny usług zmieniają się rzadziej – mówimy, że charakteryzują się wysoką sztywnością. Stopień sztywności cen oraz to, czy ruchy cen mają swoje źródło w kraju czy za granicą, ma bardzo istotne znaczenie z punktu widzenia polityki pieniężnej. Dlatego w analizach właściwej reakcji polityki gospodarczej na inflację często wykorzystuje się pomocniczo inną miarę cen: inflację bazową. Mierzy ono „fundamentalne” tempo wzrostu cen, z pominięciem krótkookresowych wstrząsów, które są nieodłączną cechą miernika inflacji ogółem. Pomiar inflacji bazowej ma długą historię, w Polsce jej poziom obliczany jest regularnie od 1998 r., co dodaje mu wiarygodności.
Właśnie temu zagadnieniu poświęcona jest praca doktorska, a także późniejsza monografia pt. „Inflacja bazowa w polityce pieniężnej. Analiza w świetle modelu DSGE” dr Agnieszki Leszczyńskiej-Paczesnej. Zawiera ona opis modelu teoretycznego, który służy analizie polityki pieniężnej w kontekście wykorzystywania różnych mierników cen: inflacji ogółem oraz inflacji po wyłączeniu cen żywności i energii (tj. inflacji bazowej). W części empirycznej praca pokazuje, jakie są różnice w sztywności cen głównych rodzajów dóbr oraz jaka była faktyczna reakcja polskiej polityki pieniężnej na kształtowanie się inflacji, inflacji bazowej, aktywności gospodarczej oraz kursu walutowego.
Źródło: dr Agnieszka Leszczyńska-Paczesna, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny UŁ
Redakcja: Centrum Promocji UŁ